Het Schipperskwartier is een Haagse buurt, die ingeklemd ligt tussen het spoortalud van Den Haag Hollands Spoor (noordoost), de Laakhaven (zuidoost), de Rijswijkseweg (zuidwest) en de Haagse Trekvliet met daarlangs het bedrijventerrein Binckhorst (noordoost). Het behoort in de gemeentelijke wijkindeling tot de wijk Laak-Noord. De wijk bestaat uit het ‘oude’ en het ‘nieuwe’ Schipperskwartier, die beiden uit zo’n 600 woningen bestaan. Het oude Schipperskwartier is in etappes gebouwd tussen 1885 en 1920.
Rond 1900 werden het Laakkanaal en de Laakhavens gegraven. De gemeente wees het Laakkanaal ter hoogte van de huidige Goudriaankade aan als ligplaats voor beurtschippers. Hieraan dankt het Schipperskwartier zijn naam.
Het behoud van deze kleine woonwijk is in de jaren zeventig/tachtig afgedwongen door de bewonersgroep ‘Het Vergeten Dorp’. De groep heeft de ontwikkeling van het Schipperskwartier tot kantorenlocatie indertijd weten te keren. Alleen het kenmerkende kantoorgebouw, in de volksmond het ‘Spiegelpaleis’ geheten, is gerealiseerd.
In de periode 1980-1985 werden de oorspronkelijke woningen, die van slechte kwaliteit waren in etappes voor het grootste deel gesloopt en vervangen door eengezinswoningen, maisonnettes en 3-4 etage portiekflats. De woningen zijn hoofdzakelijk eigendom van Staedion, de enige verhuurder in het gebied.
Naast het Spiegelpaleis zijn enkele bijzondere elementen in de wijk: het Berlage-monument aan de Goudriaankade; het welzijns- en activiteitencentrum annex buurtcafé, ‘Centrum Vliethage’ aan de Rijswijkseweg en de winkels aan de Goudriaankade.
Het Schipperskwartier
De verwachting van initiatiefnemende woningcorporatie Staedion is dat met de inzichten uit deze pilot op een betere manier een visie op het gebied kan worden ontwikkeld en de wijk beter kan worden gepositioneerd. Omdat Identiteit & Branding een experiment is worden verschillende typen opgaven bekeken. Het Schipperskwartier is een kleine en overzichtelijke buurt. Er speelt hier geen grote herstructureringsopgave, kleine fysieke ingrepen zijn wel voorstelbaar. De buurt ligt in een dynamische omgeving, waar recent veel ontwikkelingen hebben plaatsgevonden en ook voor de komende jaren veel ingrepen zijn te verwachten:
Dit doet de centrale vraag rijzen naar de positie van Schipperskwartier:
Wordt de wijk temidden van de dynamiek in de omgeving een verloren en geïsoleerd gebied, of kan het meeliften op en profiteren van die dynamiek?
Dynamiek in de omgeving: Haagse Hogeschool
Het Schipperskwartier is een beheergebied. Daarnaast wordt daarom gekeken naar de vraag hoe de buurt op een goede en passende manier beheerd kan worden.
Om antwoord hierop te krijgen is het van belang te weten wat de identiteit van de wijk is. Met de methode Identiteit & Branding worden de kernwaarden van het Schipperskwartier en de kracht van dit relatief rustige wijkje temidden van al die beweging in beeld gebracht. De verwachting is dat zo beter een visie op het gebied kan worden ontwikkeld en de wijk beter kan worden gepositioneerd.
In het Schipperskwartier worden de pilotonderdelen in de volgende volgorde uitgevoerd: identiteitsbepaling, merkbepaling, en gebiedsvisie. De aanpak en resultaten van de stappen zijn op de gelijknamige pagina’s van deze site te vinden.
Voormalig havenkantoor aan de Goudriaankade uit 1900
Zicht op ‘het Spiegelpaleis’ vanuit de wijk
(Willem Mes Photography)